OSB-platen of spaanplaat zijn door hun vele toepassingsgebieden en toepassingsmogelijkheden zeer interessant voor gebouweigenaren die hun huis goedkoop willen bouwen, uitbreiden of inrichten: OSB-platen hebben een warme houtlook, zijn statisch zeer sterk en vormvast, ook onder invloed van vocht en worden beschouwd als een "gezond" materiaal.
Gestandaardiseerde productie van OSB-panelen
Noord-Amerikaanse multiplex- en fineerfabrikanten waren op zoek naar een verstandige manier om overgebleven chips te recyclen.
De langwerpige spanen, de 'strengen', werden in de richting van de vezels georiënteerd en met lijm op 'planken' gedrukt - deze zogenaamde OSB-panelen (georiënteerde strengboard) gemaakt van uitgelijnde spanen worden sinds de jaren negentig ook in Europa geproduceerd, hun aandeel in de spaanplaatmarkt is ongeveer 20 procent. Wat experimenteel begon, is nu onderworpen aan een gestandaardiseerd productieproces; de eigenschappen van OSB-platen worden bepaald door de Europese norm EN 300 of in algemene goedkeuringen van bouwinspecties. Voor de productie van OSB-panelen wordt alleen naaldhout gebruikt dat afkomstig is van het dunner worden van duurzaam beheerde bossen.
OSB-panelen - classificatie
De panelen zijn onderverdeeld in vier klassen, afhankelijk van hun mechanische eigenschappen en hun relatieve vochtbestendigheid. Er zijn twee typen voor gebruik in droge ruimtes en twee typen voor dragende toepassingen in natte ruimtes. De fabricagevereisten voor OSB-platen en hun gebruik kunnen ook in Duitsland worden gereguleerd via een algemene goedkeuring van de bouwautoriteit.
- OSB / 1 verwijst naar panelen voor interieurbouw (inclusief meubels) voor gebruik in droge ruimtes
- OSB / 2 platen zijn geschikt voor dragende doeleinden in droge ruimtes
- OSB / 3 identificeert platen voor dragende doeleinden voor gebruik in vochtige ruimtes
- OSB / 4 panelen zijn zware panelen voor dragende doeleinden voor gebruik in vochtige ruimtes
De meerlaagse structuur van OSB-panelen
Voornamelijk grenenstammen worden ontschorst en met roterende messen tot spanen van tien millimeter breed en tien tot twaalf centimeter lang gesneden - ze geven de panelen hun karakteristieke, onmiskenbare textuur. De grove spanen worden gedroogd tot een vochtgehalte van zes procent, zodat het hout de lijm beter opneemt - de gelijmde spanen worden in drie lagen in een werpproces gerangschikt: eenmaal in de richting van de nerf, dan in de lengte en dan weer in de lengte. Onder hoge druk en een temperatuur van rond de 220 graden Celsius worden de lagen in persen geperst tot panelen van enkele centimeters dik. Ze bestaan voor ongeveer 95 procent uit hout, voor de verlijming wordt kunsthars gebruikt: polyurethaanhars (PUR-hars) hardt uit bij verhitting, is extreem hard, slijtvast en waterafstotend.
OSB-panelen worden op een milieuvriendelijke manier geproduceerd
In de uniforme Europese norm EN 13986 voor OSB worden twee formaldehyde-klassen onderscheiden:
- Klasse E1-materialen bevatten maximaal acht milligram formaldehyde per 100 gram materiaal
- Materialen van klasse E2 bevatten 8 tot 30 milligram per 100 gram Houtmaterialen van emissieklasse E2 zijn in Duitsland niet toegestaan.
Het tijdschrift Öko-Test testte OSB-producten van Europese fabrikanten op hun uitstoot van schadelijke stoffen: vijf van de zeven producten kregen de beoordeling "zeer goed" of "goed". Drie platen gaven geurige aldehyden af, maar ze zijn niet schadelijk voor de gezondheid.
Conventionele spaanplaat bevat ongeveer 20 procent lijm, OSB-platen slechts vier tot zes procent. Sommige bouwbiologen beschouwen polyurethaanharsen als twijfelachtig omdat hun productie niet erg milieuvriendelijk is. Desalniettemin kiezen veel planners en bouwers voor OSB-panelen - ook en vooral voor de bouw van milieuvriendelijke huizen: hoe minder lijm een paneel bevat, hoe minder de gezondheid en het milieu worden aangetast door vervuilende stoffen.
OSB-panelen: zeer sterk en aantrekkelijk oppervlak
In de interieurbouw worden OSB-panelen gewaardeerd als wand- en plafondbekleding en als vloerbedekking.
OSB-panelen hebben betere materiaaleigenschappen dan spaanplaat. Met dezelfde materiaaldikte
- Door de lange, slanke spanen zijn OSB-platen beter bestand tegen doorbuiging in de lengterichting dan conventionele spaanplaat met korte, niet-gerichte vezels;
- De drielaagse structuur geeft OSB-panelen meer maatvastheid;
- OSB-panelen bevatten minder lijm vanwege de chipgrootte;
- het oppervlak is door zijn materiaalsamenstelling en uitstraling geschikt als zichtbaar oppervlak.
Gebruik van OSB-panelen in woningbouw
In de woningbouw zijn OSB-panelen geschikt als beplanking en verstijving van wanden, daken en plafonds en als gevelbekleding. De panelen moeten ongeveer 48 uur acclimatiseren voordat ze worden geplaatst of gelegd, zodat hun uitzetting wordt verminderd door verschillen in vochtigheid tussen de winkel en de installatielocatie. Kleurontwerp met glazuren, vernissen of plastic coatings geeft OSB-oppervlakken dat "bepaalde iets" of beschermt ze permanent tegen weer en wind - als de OSB-panelen moeten worden geverfd of bovenbedekking moeten worden aangebracht, moet dit werk idealiter binnen 36 uur na de OSB zijn voltooid -Montage van. Anders kunnen de panelen in een ongunstig klimaat "schalen", dat wil zeggen naar boven buigen in de vorm van een kom in het randgebied. Het gevaar verdwijntals u verf op oplosmiddelbasis gebruikt voor de oppervlaktebehandeling - en het risico wordt verhoogd met verven op waterbasis.
OSB-panelen kunnen fungeren als dampremmende laag in het dakgebied en in buitenmuren. De Energiebesparingsverordening (EnEV) eist een luchtdichte buitenschil voor nieuwbouw. Waar twee plaatranden naast elkaar liggen, ontstaat er een voeg - wind noch vocht mogen door deze “voeg” dringen. Alle voegen van tand- en groefverbindingen moeten aan de binnenzijde van het dak of de muur worden afgeplakt met speciaal plakband. Het overbrugt de voeg - zelfs als deze breder wordt naarmate het paneel krimpt. Als de verbindingen daarentegen op spanten of staanders staan en zorgvuldig worden genageld of geschroefd, hoeven ze mogelijk niet te worden afgeplakt.
Gebruik van OSB-panelen in de interieurbouw
In de interieurbouw worden OSB-panelen gewaardeerd als wand- en plafondbekleding en als vloerbedekking. De panelen kunnen in alle kamers worden gebruikt - zelfs in de badkamer, zolang ze niet worden blootgesteld aan spatwater. Zorgvuldige afdichting en afdichting zijn belangrijk, vooral rond sanitaire aansluitingen. OSB is even geschikt als looppad of onderconstructie - vanwege zijn warmte-isolerende eigenschappen echter niet op vloerverwarming. De oppervlakken van geschuurde panelen nemen verf beter op dan ongeschuurde werkstukken. Ze kunnen worden behandeld met conventionele lakken, wassen en houtoliën. Door verven op waterbasis kan het materiaal echter opzwellen, ook al heeft het een lichte zwelling in de algehele dikte. Wil je aan de veilige kant zijn, schuur de panelen dan opnieuw over het hele oppervlak,om kleine verschillen in de spaanhoogte glad te strijken. De ondergrond moet droog, stof- en vetvrij zijn.
Als verpakkingsmateriaal beschermen verpakkingen en transportdozen van OSB-panelen gevoelige verzendgoederen van wijnflessen tot machines.
OSB panelen in meubelbouw en als robuuste verpakking
Bij de meubelbouw worden OSB-panelen gebruikt als een stijf materiaal voor planken en frames, werkbanken, tafels en kisten. Als verpakkingsmateriaal beschermen verpakkingen en transportdozen van OSB-panelen gevoelige verzendgoederen van wijnflessen tot machines. Vanwege hun vormvastheid worden OSB-panelen ook vaak gebruikt als bekistingsplaten voor betonnen bekistingen.
Verschillende afleveringsvormen
De gebruikelijke diktes zijn zes tot 40 millimeter voor panelen met rechte randen en twaalf tot 35 millimeter voor tand- en groefverbindingen. Er zijn formaten van 1.830 x 675 millimeter tot grootformaat XXL-panelen van 11.500 x 2.800 millimeter. Ongepolijste, geschuurde en gecoate oppervlakken zijn op de markt verkrijgbaar. Geschoolde houtbewerkers zullen u vertellen welke van de vier soorten OSB-panelen geschikt is voor het gewenste toepassingsgebied en hoe deze mogelijk tegen vocht moet worden beschermd.
